İçeriğe atla 
Aşil Tendonu Nedir?
Kasları kemiklere bağlayan lifli bağ dokusu olan tendonlar, muazzam strese karşı koyabilen son derece güçlü yapılardır. Kas ve kemikten oluşan tendonlar, vücudun yük taşıma sistemini sabit tutmaya hizmet eder ve zorlanma ve aşırı kullanım nedeniyle hasar görebilen veya yırtılabilen bir doku türüdür. Bu dokuların en büyüğü topuk kemiğini bacağa bağlayan Aşil tendonudur. Bu tendon, adını vücuttaki tek zayıf noktası topuk olan ve Aşil tendonunun ana işlevi ayağı aşağı doğru bükmek olan efsanevi Yunan tanrısı Aşil’den almıştır. Bu tendon, yürüme sırasında ayağın itme hareketini ve ayak parmaklarının yukarı doğru hareketini kontrol eder. Tüm ayak ve bilek hareketleri, yürüme işlevinin ayrılmaz bir parçası olan Aşil tendonu tarafından kontrol edilir.
Aşil Tendonu Nasıl Yırtılır?
Aşil tendonu kopması, bacağın arkasındaki baldır kasını topuk kemiğine bağlayan tendonun kısmen veya tamamen kopması nedeniyle oluşan bir durumdur. Öncelikle sporcularda görüldüğü düşünülse de ani zorlanma ya da aşırı esneme nedeniyle yaş ve cinsiyet fark etmeksizin herkesin başına gelebilir. Aşil tendonunun yırtılması durumunda, kişi ayak bileğinin arkasında yüksek bir sesin yanı sıra ani, keskin bir ağrı duyabilir. Yırtık sonrasında kişi yürümekte ve bileğini hareket ettirmekte zorlanır. Rüptürün tipine göre cerrahi müdahale gerekebilir. Yırtıklar daha çok topuk kemiğinin 6 cm yukarısındaki bölgede görülür. Bu bölgedeki tendona nispeten zayıf kan temini nedeniyle, bu bölgede daha fazla yırtılma ve daha uzun iyileşme süreleri olur. Yırtılmanın ana nedenleri şunlardır:
• Yürürken boşluk hissi
• Yorucu egzersiz ve zıplama sırasında Aşil tendonunda aşırı veya sürekli gerilme
Aşil Tendon Yaralanması Risk Grupları
Genel olarak sporcular, tendon kopmaları için tartışmasız en önemli risk grubudur. Ancak Aşil tendonu kopması birçok kişinin başına gelebilecek bir durumdur. Yaş, cinsiyet, egzersiz ve spor, uyuşturucu kullanımı, sigara ve obezite risk faktörleridir. Aşil tendon yırtıkları erkeklerde kadınlara göre daha sık görülür, özellikle 30-40 yaş arası kişilerde. Ayrıca koşma, zıplama, sıçrama ve acil duruş gibi sporlarla uğraşan kişilerin bu durumu yaşama ihtimalinin daha yüksek olduğu söylenebilir. Bazı antibiyotikler Aşil tendonu zayıflığına da neden olabilir.
Aşil Tendon Yaralanmasının Belirtileri Nelerdir?
Aşil tendon kopması Aşil tendon yaralanması ile baldır ağrısı, ayak bileğinde ağrı ve şişlik, ayak bileği eklemini bükmede zorluk, yürümede zorluk, ayakta duramama gibi belirtiler gösterebilir. Nadir de olsa Aşil tendonu yaralanmalarında herhangi bir belirti görülmeyebilir. Egzersiz sırasında Aşil tendon yaralanması veya ayak burkulması görüldüğünde, ağrı ve sızı hissi zamanla azalırsa, bölgede şişlik ve yürüme güçlüğü belirtileri ile birlikte hemen doktora başvurulmalıdır.
Aşil Tendon Yaralanması Nasıl Teşhis Edilir?
Ağrının şiddetine ve yırtılmış bir Aşil tendonundan kaynaklanan diğer semptomlara bağlı olarak, acil servis ziyareti veya ortopedi cerrahı gerekli olabilir. Doktor muayenesi sırasında baldır kaslarında dışarıdan hissedilebilen şişlik, ödem, hassasiyet ve tendonda boşluklar olup olmadığı kontrol edilir. Aynı zamanda doktor, hastanın baldır kaslarını sıkarak ayağın pasif olarak kasılıp kasılmadığını gözlemleyecektir. Bu kasılma meydana gelmezse, bir tendon yırtılmasından şüphelenilir. Teşhis ultrason veya MRI ile yapılır. Bu sayede yırtığın yeri ve tendonun kısmen mi yoksa tamamen mi hasar gördüğü belirlenebilir ve buna göre uygun tedavi planı oluşturulur.
Aşil Tendon Kopması Nasıl Tedavi Edilir?
Birçok yaralanmada olduğu gibi, tedavi ve iyileşme süreci kişinin yaşı, aktivite durumu ve kilosuna göre değişebilir. Genç erişkinlerde ve profesyonel sporcularda tendon restorasyonu için ameliyat önerilirken, yaşlılarda veya ciddi cerrahi riski taşıyan hastalarda tendonu doğal olarak iyileştirmek için konservatif tedavi kullanılabilir.
Konservatif Tedavi
Konservatif tedavinin amacı, ağrıyı gidermek ve mümkün olan en kısa sürede günlük aktivitelere dönmektir. Soğuk kompresler, ağrı kesiciler, özel olarak tasarlanmış diş telleri ve bastonla yürüyüş önerilir. Eklem hareket açıklığı ve kas güçlendirme, takip eden süreçte rehabilitasyonun hedefleridir. Rehabilitasyon, kişi ameliyat olsun ya da olmasın her hasta için önerilen tedavi yöntemidir. Bacak kası ve Aşil tendonu egzersiz uzmanı gözetiminde yapılan bu egzersizler 4-6 ay içerisinde hastaların eski haline dönmesini sağlar.
Cerrahi Tedavi
Amatör ya da profesyonel sporcuların, günlük yaşamı aktif olan kişilerin ve genç erişkinlerin tercih ettiği cerrahi müdahaleler, iyileşme sürecini kısaltmayı ve kişinin atletik performansını geri kazanmayı amaçlar. Yaralanmanın tipine göre farklı ameliyatlar da yapılabilir. Ameliyat genellikle bacağın alt kısmından kesilen tendonun ucunun özel bir güçlendirici dikiş malzemesi ile kapatılmasıdır. Yaralanma tipine bağlı olarak kesi boyutu değişebilir.
