İçeriğe atla 
Aşil Tendonu Nedir?
Vücudumuzda kasları kemiklere bağlayan ve hareket sisteminin temelini oluşturan fibröz bağ dokularına “tendon” olarak anılmaktadır. Bu tendonlar arasında en güçlü ve en büyük olanı ise aşil tendonudur. Topuk kemiğini baldır kaslarına bağlayan bu aşil tendonu, adını Yunan mitolojisindeki efsanevi savaşçı Aşil’den alır. Efsaneye göre Aşil’in tek zayıf noktası topuğu idi ve bu bölgeye bir okla vurularak öldüğü söylenir. Her ne kadar mitolojik bir hikaye olsa da bu efsane aşil tendonunun önemini ve vücuttaki kritik konumunu açıkça ortaya koymaktadır.
Aşil Tendonu Ne İşe Yarar?
Hareket kabiliyeti açısından aşil tendonu çok büyük bir öneme sahiptir. En önemli işlevleri arasında;
- Yürürken, koşarken ve merdiven inip çıkarken ayağı aşağı doğru hareket ettirmek yeniden konumuna geri getirmektir.
- Ayağa kalkarken ve topukta yükselirken ayak parmaklarını yukarı kaldırmak.
- Ayak bileğinin stabilizasyonunda da önemli rol oynar. Bedenin dengesinin korunmasında önemli rol oynar.
Aşil Tendonu Nasıl Yırtılır?
Aşil tendonu vücudumuzdaki en güçlü tendonlardan biridir. Güçlü olmasına rağmen aşırı stres ve ani hareketler altında yırtılabilir. Bu durum ağrı, şişlik ve zorlanma gibi semptomlara neden olabilir. Aşil tendonu kopması sporcularda ve aktif kişilerde yaygın olmasına rağmen aslında değişik sebeplerden ötürü her yaş ve cinsiyetin başına gelebilecek bir durumdur.
Aşil tendonu yırtılmasının nedenleri şu şekilde sıralanabilir;
- Aşırı Efor: Az dinlenmiş veya yorgunken egzersiz yapmak aşırı efora ve Aşil tendonunun yırtılmasına neden olabilir.
- Ani hareketler: Özellikle ani atlama veya dönme hareketleri Aşil tendonunu aniden zorlayabilir ve yırtılmaya neden olabilir.
- Yetersiz ısınma ve soğuma: Egzersiz öncesinde ve sonrasında ısınma ve soğuma egzersizlerinin ihmal edilmesi Aşil tendonu yaralanması riskini artırır.
- Doğru ayakkabı seçimi yapılmaması: Yapılan spora ve ayak yapısına uygun olmayan ayakkabı giymek Aşil tendonunun zarar görmesine neden olabilir.
- Zayıf kaslar: Zayıf baldır kasları Aşil tendonuna daha fazla baskı uygulayabilir ve yırtılmaya neden olabilir.
- Kronik hastalıklar: Diyabet ve romatoid artrit gibi kronik hastalıklar Aşil tendonunu zayıflatabilir ve yırtılma riskini artırabilir.
- Yaş: Yaşlandıkça Aşil tendonu zayıflar ve yırtılma riski artar.
- Bazı ilaçlar: Kortizon gibi bazı ilaçlar Aşil tendonunu zayıflatabilir.
Aşil Tendonu Kopması Belirtileri Nelerdir?
Aşil Tendonu Yaralanması belirtileri yaşanan duruma göre farklılık gösterebilir. Zayıflamış tendonlar yüzünden ağrı yavaş ve sürekli iken herhangi bir durumda kopması sonucu keskin ve ani oluşabilir.
- Ani Keskin Ağrı: Aşil tendonunda ani bir kopma veya yırtılma meydana geldiğinde, topukta veya baldırda keskin bir ağrı hissedilir. Bu ağrı o kadar şiddetli olabilir ki, kişi yere düşebilir.
- Şişlik ve Morarma: Yaralanmadan sonra bölgede şişlik ve morarma oluşması yaygındır. Morarma, topuk ve baldır boyunca uzanabilir.
- Yürürken veya Koşarken Zorlanma: Aşil tendonu yaralanması, yürümeyi ve koşmayı zorlaştırabilir. Özellikle merdiven inip çıkarken veya yokuş aşağı yürürken daha fazla zorlanma hissedilebilir.
- Ayak Parmaklarını Yukarı Kaldırmada Zorluk: Aşil tendonu, ayak parmaklarını yukarı kaldırmaktan sorumludur. Yaralanma sonucu bu hareket zorlaşır veya imkânsız hale gelebilir.
- Topukta Zayıflık veya Dengesizlik: Aşil tendonu zayıfladığında veya yırtıldığında, topukta dengesizlik ve zayıflık hissedilebilir. Bu durum düşme riskini artırır.
- Nadir Belirtiler: Bazı nadir durumlarda, Aşil tendonu yaralanması herhangi bir belirtiye neden olmayabilir. Bu durum, tendonda küçük bir yırtık veya iltihaplanma olması durumunda görülebilir.
Aşil Tendon Yaralanması Nasıl Teşhis Edilir?
Ağrının şiddetine ve yırtılmış bir Aşil tendonundan kaynaklanan diğer semptomlara bağlı olarak, ortopedi kliniğine veya ortopedi cerrahına ihtiyaç duyabilirsiniz. MSM Klinik olarak kullandığımız teşhis yöntemleri şunlardır:
- Doktor Muayenesi: Baldır kaslarında şişlik, ödem ve hassasiyet kontrol edilir. Tendonda boşluk olup olmadığı kontrol edilir. Hastanın baldır kasları sıkılarak ayağın pasif olarak kasılıp kasılmadığı gözlemlenir.
- Ultrason: Yırtığın yeri ve tendonun hasar derecesi belirlenir.
- MRI: Daha detaylı görüntüleme için kullanılır. Bu sayede yırtığın yeri ve tendonun kısmen mi yoksa tamamen mi hasar gördüğü belirlenebilir ve buna göre uygun tedavi planı oluşturulur.
Aşil Tendon Kopması Nasıl Tedavi Edilir?
Aşil tendonu yaralanmalarında iki ana tedavi yöntemi vardır: Konservatif Tedavi ve Cerrahi Tedavi. MSM Klinik’te hangi yöntemin seçileceği, hastanın yaşı, aktivite durumu, kilosu ve yaralanmanın şiddetine bağlı olarak değişir.
Konservatif Tedavi: Ağrıyı gidermek ve mümkün olan en kısa sürede günlük aktivitelere dönmek için uygulanır. Uygulamalar ise; soğuk kompresler, ağrı kesiciler, özel olarak tasarlanmış eklem hareket açıklığı ve kas güçlendirme egzersizleri ve rehabilitasyondur. Beraberinde kortizon, PRP, kollojen uygulamaları yapılabilir. Hastanın tendon kalitesine, aktivite düzeyine göre karar verilir.
Cerrahi Tedavi: Amatör veya profesyonel sporcular, aktif yaşam tarzı olan kişiler ve genç yetişkinler tercih ederler. İyileşme sürecini kısaltmak ve atletik performansı geri kazanmak için tercih edilen bir yöntemdir. Yaralanmanın tipine göre farklı ameliyatlar yapılabilir.
Ameliyat olsun veya olmasın her hasta için önerilen tedavi yöntemi başında rehabilitasyon gelmektedir. Bacak kası ve aşil tendonu egzersizleri uzmanımız gözetiminde yapılır. Burada hedeflenen 4-6 ay içerisinde hastanın eski haline dönmesini sağlamaktır.
