Bel Fıtığı Nedir?
Bel fıtığı, bel omurgasını oluşturan omurlar arasındaki disklerin aşınması, yırtılması veya kayması sonucu omurilik ve sinirlere baskı yapması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bel omurgasını oluşturan beş omurun aşınması, yırtılması veya kayması durumunda, omurlar arası diskler omuriliğe ve oradan yayılan sinirlere baskı yaparak disk fıtığına neden olabilir.
Bel Fıtığının Nedenleri Nelerdir?
Zamanla ve yaşla birlikte, omurlar arası disklerdeki sıvı içeriği azalır, bu da omurlar arası disklerin ağır yüklere dayanma kabiliyetini azaltır. Ağır kaldırma, ani ve kontrolsüz bel hareketleri, uzun süre ayakta durma, düşme, darbe gibi travmalar bel fıtığı riskini artırır. Bu travmalar intervertebral diskin yırtılmasına neden olabilir. Bel fıtığı en sık orta yaşlı ve yaşlı kişilerde görülse de gençlerde ve hatta çocuklarda da nadir değildir. Hem erkekleri hem de kadınları eşit derecede etkileyen bel fıtığı riski, hamilelikte hızlı kilo alımıyla birlikte artıyor. Fazla kilolu olmak da önemli bir risk faktörüdür. Sigara içmek disklerin yetersiz beslenmesine neden olabilir, bu da dehidrasyona ve disk fıtığı riskine yol açabilir. Uzun süreli sigara içmek iyileşme sürecini de uzatabilir.
Bel fıtığı riskini artıran diğer faktörler arasında uzun süre masa başında oturmak, uzun süre araç kullanmak, hareketsiz bir yaşam tarzı, omurgayı aşırı zorlayan hareket ve aktiviteler ve uygunsuz egzersiz sayılabilir. Omurga etrafındaki kaslar, göbek ve karın kasları zayıfladıkça diskler üzerindeki baskı artar ve diskler fıtıklaşmaya karşı savunmasız hale gelir.
Bel Fıtığın Belirtileri Nelerdir?
Bel fıtığı belirtileri hastalığın şiddetine ve oluş sebebine göre değişkenlik gösterse de genel belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
- Ağrı:Fıtığın en belirgin belirtisi, belin alt kısmından bacağa yayılan (radyasyon adı verilen) ve genellikle bir tarafta hissedilen ağrıdır. Ağrı, keskin, bıçak saplanır gibi veya uyuşturucu bir karakterde olabilir. Öksürme, hapşırma veya ıkınma gibi aktiviteler ağrıyı şiddetlendirebilir.
- Uyuşma ve Karıncalanma:Fıtık, bacaklardaki sinirlere baskı yaptığında uyuşma ve karıncalanma hissi ortaya çıkabilir. Bu semptomlar genellikle ağrının olduğu tarafta hissedilir.
- Yürürken Zorluk:Sinir basıncı yürümeyi zorlaştırabilir ve bacaklarda güçsüzlük hissine yol açabilir. Bazı durumlarda, hasta topallama veya denge kaybı yaşayabilir.
- Ayak Kaldırma Zorluğu:Hastalar, bacağını düz bir şekilde yukarı kaldırmakta zorlanabilirler. Bu durum, Lasegue testi olarak adlandırılan bir klinik testle değerlendirilir.
- Kas Zayıflığı:Sinir basıncı, etkilenen bacaktaki kaslarda zayıflığa neden olabilir. Bu durum, hastayı merdiven çıkmak veya parmak uçlarında yürümek gibi basit aktivitelerde zorlanabilir.
- Bovik Disfonksiyon:Bazı nadir durumlarda, fıtık mesaneyi veya bağırsakları etkileyen sinirlere baskı yaparak idrar veya bağırsak kontrol problemlerine yol açabilir.
Bel Fıtığının Tanısı Nasıl Konur?
MSM Klinik olarak bel fıtığı tedavisini bütünsel ve ayrıntılı bir şekilde ele alıyoruz. Tanı koymada izlediğimiz adımlar şu şekilde:
- Tıbbi Geçmiş:
- Doktorumuz, ağrınızın ne zaman başladığını, ne kadar şiddetli olduğunu, ne zaman kötüleştiğini ve neyin tetiklediğinisoracaktır.
- Geçmişte bel ağrısı, yaralanma veya ameliyatgeçirip geçirmediğinizi de soracaktır.
- Mesleğinizi ve günlük aktivitelerinizisoracaktır.
- Fiziksel Muayene:
- Doktorumuz belinizin hareket açıklığını ve hassasiyetinikontrol edecektir.
- Bacaklarınızdaki kas gücünü ve reflekslerinizitest edecektir.
- Uyuşma veya karıncalanmaolup olmadığını kontrol edecektir.
- Görüntüleme Testleri:
- Röntgen:Doktorumuz omurganızın genel bir görüntüsünü elde etmek için röntgen isteyebilir.
- BT (Bilgisayarlı Tomografi):BT taraması, omurganızın ve sinirlerinizin daha ayrıntılı bir görüntüsünü sağlayabilir.
- MR (Manyetik Rezonans Görüntüleme):MR, diskinizin, kemiklerinizin ve sinirlerinizin en ayrıntılı görüntüsünü sağlayabilir.
- Nörolojik Testler:
- Nörolojik testler:Doktorumuz sinirlerinizin ne kadar etkilendiğini değerlendirmek için nörolojik testler yapabilir. Bu testler şunları içerebilir:
- Elektromiyografi (EMG):Bu test, kaslarınızın ne kadar iyi çalıştığını değerlendirmek için kullanılır.
- Nöro iletkenlik çalışmaları:Bu testler, sinirlerinizin ne kadar iyi sinyal ilettiğini değerlendirmek için kullanılır.
MSM Klinik olarak tüm bu bilgiler kullanarak fıtık olup olmadığını ve varsa ne tür fıtık olduğunu belirleyecektir.
Bel Fıtığında Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Bel fıtığı tedavisi, her hastanın kendine özgü durumuna göre uyarlanır ve hasta ayrıntılı bilgilendirilir. Aşağıda, bel fıtığında yaygın olarak kullanılan tedavi yöntemleri maddeler halinde sıralanmıştır:
- Dinlenme:
- Başlangıçta, dinlenme bel fıtığı tedavisinde birincil adımdır.
- Uzun süreli dinlenmenin zararlı olabileceği keşfedilmiştir.
- Tipik olarak, dinlenme süresi ve hareket kısıtlaması sınırlandırılır.
- Çok ağrılı vakalarda kısa süreli yatak istirahati gerekli olabilir.
- Doktorunuz işe dönüp dönemeyeceğinizi değerlendirir.
- İlaç Tedavisi:
- Ağrı kesici ve kas gevşeticiler kullanılır.
- Bazı durumlarda steroid tedavisi de uygulanabilir.
- Destekleme:
- Gerekirse bel korsesi veya bandaj kullanılabilir.
- Fizik Tedavi:
- Isı tedavisi, ultrason, lazer tedavisi, elektrik tedavileri, masaj, mobilizasyon, manuel terapi, kuru iğneleme, bantlama ve traksiyon gibi yöntemler kullanılır.
- Egzersiz uygulamaları çok önemlidir ve erken başlatılmalıdır.
- Esneme, postür egzersizleri ve ağrıyı şiddetlendirmeyen diğer egzersizler yapılır.
- Dayanıklılığı ve gücü artırmayı amaçlayan egzersizler kademeli olarak başlatılır.
- Cerrahi Müdahale ve Enjeksiyonlar
- Uygun hastalarda omurga çevresine ve kanal içerisine yapılan enjeksiyonlar vardır.
- İlerleyici güç kaybı veya idrar ve dışkı tutamama gibi ciddi semptomlar varsa cerrahi müdahale gerekebilir.
Çoğu hasta ameliyata gerek kalmadan tedavi edilebilir ve günlük hayatını ağrısız konforlu geçirebilir.