İçeriğe atla 
Bel Fıtığı Nedir?
Bel omurgasını oluşturan 5 omurda aşınma, yırtılma veya kayma meydana geldiğinde, diskler omuriliğe ve ondan ayrılan sinirlere baskı yaparak bel fıtığına neden olabilir.
Fıtığın Nedenleri Nelerdir?
Zaman geçtikçe ve kişi yaşlandıkça, omurlararası disklerde bulunan sıvı içeriği azalır. Sonuç olarak, diskler ağır yüklere karşı daha az dayanıklı hale gelir. Ağır kaldırma, ani ve kontrolsüz bel hareketleri, uzun süre ayakta durma, düşme, çarpma gibi fiziksel travmalar gibi aktiviteler bel fıtığı gelişimine katkıda bulunabilir. Bunun nedeni, bu tür eylemlerin diskin yırtılmasına neden olmasıdır.
Bel fıtığı daha çok orta ve ileri yaştaki kişilerde görülen bir durumdur. Bununla birlikte, gençlerin ve hatta çocukların bu durumu geliştirmesi alışılmadık bir durum değildir. Bel fıtığı hem erkekleri hem de kadınları eşit derecede etkilese de hamilelikte hızlı kilo alımı bu duruma yakalanma riskini artırır. Aşırı kilolu olmak da bel fıtığı için önemli bir risk faktörüdür. Ayrıca sigara içmek yetersiz beslenen disklere yol açabilir, bu da sıvı kaybına neden olabilir ve bel fıtığı olasılığını artırabilir. Sigara içmenin bir sonucu olarak uzamış iyileşme süreleri de ortaya çıkabilir. Bel fıtığı için diğer risk faktörleri arasında uzun süre masa başında oturmak, uzun süre araba kullanmak, hareketsiz bir yaşam tarzı sürdürmek, omurgayı aşırı zorlayan hareketler ve faaliyetlerde bulunmak ve uygunsuz spor aktivitelerine katılmak sayılabilir.
Omurga çevresindeki kaslar ve gövde-karın kasları zayıfladığında, diskler üzerindeki baskıyı arttırır ve fıtıklaşmaya karşı savunmasızlık yaratır. Bu nedenle, sadece yukarıda belirtilen risk faktörlerinden kaçınmak değil, aynı zamanda bel, karın ve sırt çevresindeki kasları güçlendiren egzersizler ve sporlar yapmak çok önemlidir. Bu, bel fıtığını önlemenin etkili bir yöntemidir.
Fıtığın Belirtileri Nelerdir?
Fıtıklaşmış disk hastalığının birincil belirtisi, sırtın alt kısmından bacağa yayılan ağrının varlığıdır. Hastaların tıbbi yardım istemelerinin en yaygın nedeni budur. Ancak bel fıtığı olan tüm hastalarda bu belirti görülmez. Durumun ağrısız olması mümkündür, sadece bel bölgesinde ilk rahatsızlık hissi vardır. Ağrı bacağın arkasından yayılarak kalça, diz veya topuğa doğru yayılabilir. Öksürme, hapşırma veya ıkınma gibi aktiviteler nedeniyle omurilik üzerindeki baskı arttığında, sertliğin eşlik ettiği ağrı artışı olabilir.
Bel fıtığı yaşayan bireylerde bir veya her iki bacakta hissedilen ağrının yanı sıra uyuşma, yanma hissi ve karıncalanma da olabilir. Bu semptomlar, fıtığın bacaklardaki sinirlere yaptığı baskıdan kaynaklanır. Sinir basıncı özellikle şiddetli olduğunda, bacak kas zayıflığı, yürüme güçlüğü ve idrar ve cinsel işlev bozukluğu gibi ek nörolojik komplikasyonlar da ortaya çıkabilir.
Ağrı, tutukluk ve fonksiyonel yetersizlik sonucu hasta, oturmak ve yürümek gibi günlük olağan aktivitelerini yerine getirmekte güçlük çekiyor.
Tanısı Nasıl Konur?
Fıtıklaşmış bir diski doğru bir şekilde teşhis etmek için, hastanın hem fiziksel hem de nörolojik tıbbi geçmişinin kapsamlı bir şekilde incelenmesi çok önemlidir. Ek olarak, CT taramaları, röntgenler ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gibi görüntüleme teknikleri sıklıkla gereklidir. Bazen sinirlerin incelenmesi veya elektromiyografi (EMG) gerekebilir.
Bel Fıtığında Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Bel fıtığı tedavisi tipik olarak her hastanın kendine özgü durumuna göre uyarlanır. İlerleyici güç kaybı veya üriner ve fekal inkontinans gibi ciddi nörolojik semptomlar olmadıkça acil cerrahi müdahale tipik olarak gerekli değildir. Çoğu durumda, hastalar ameliyata gerek kalmadan başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.
Başlangıçta, dinlenme, bel fıtığı tedavisinde birincil adımdır. Ancak son yıllarda uzun süreli dinlenme sürelerinin bel fıtığının tedavisinde zararlı etkileri olabileceği keşfedilmiştir. Bu nedenle, başarılı bir tedavi sağlamak için dinlenme süresinin ve hareket kısıtlamasının sınırlandırılması hayati önem taşır. Çok ağrılı vakalarda kısa süreli yatak istirahati gerekli olabilir, ancak tipik olarak hareket kısıtlaması, omurgayı zorlayan faaliyetlerden kaçınmayı içerir. Hastanın doktoru yaptığı işin niteliğine göre işe dönüp dönemeyeceğini değerlendirir.
Bu aşamada, ağrı kesici ilaçlar ve kas gevşeticiler almak normaldir. Bazı durumlarda kontrollü dozda steroid tedavisi de uygulanabilir. Destekleme gerekliyse, bu tedavinin kısa süreli kullanımı bir seçenektir.
Fizik tedavi tekniklerinin kullanımı bel fıtığının tedavisinde hayati bir rol oynar. Bu amaçla ısı tedavisi, ultrason, lazer tedavisi, ağrı kesici elektrik tedavileri, masaj, mobilizasyon, manuel terapi, kuru iğneleme, bantlama ve traksiyon gibi çeşitli yöntemler sıklıkla kullanılmaktadır. Bu yöntemlerden klasik traksiyon ve vertikal traksiyon-vertetrac bel fıtığı tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Egzersiz uygulamalarının erken uygulanması, fıtıklaşmış disklerin tedavisinde çok önemlidir ve genel tedavi planına dahil edilmelidir. Başlangıçta hastalara günlük aktivitelerin yönetimi konusunda eğitim verilir ve esneme, postür egzersizleri ve ağrıyı şiddetlendirmeyen ek egzersizlerden oluşan bir program başlatılır. Hasta iyileşme sürecinde ilerledikçe ve ağrıda azalma yaşadıkça, dayanıklılığı ve gücü artırmayı amaçlayan egzersizler kademeli olarak başlatılır. Egzersizlerin yoğunluğu yakından izlenir ve hastanın klinik durumuna göre ayarlanır, birincil amaç günlük yaşama ve iş aktivitelerine hızlı ve güvenli dönüş sağlamaktır.
