İçeriğe atla 
Halk arasında ismi zor olmasına rağmen en çok bilinen hastalıklardan biri Menisküs yırtılması hastalığıdır. Bunun sebebi birçok kişiyi etkilemesidir. Bu yazımızda MSM klinik olarak başarı ile yürütmekte olduğumuz Menisküs tedavileri ve Menisküs rahatsızlıkları hakkında ayrıntılı bilgiler vereceğiz.
- Menisküs Yırtılması Hastalığı Nedir? Veya Menisküs Nedir?
- Menisküs Yırtılması Neden Olur?
- Menisküs Hastalığı Belirtileri?
- Menisküs Nasıl Teşhis Edilir?
- Menisküs Hastalığının Tedavisi
- Menisküs Ameliyatı
- Menisküs Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci
- Menisküs Yırtıklarında Cerrahi Dışı Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
- Menisküs Yırtığı Kendi Kendine Geçer Mi?
- Menisküs Yırtılması Bitkisel Tedavisi
- Menisküs Hangi Yaşlarda Görülür?
- Menisküs Kendini Yenileyebilir Mi?
- Menisküs Hastalıklarından Korunma Yolları Nelerdir?
Menisküs Yırtılması Hastalığı Nedir?
Veya Menisküs nedir?
Menisküs Latince kökenli bir kelime olup ayın hilal hali anlamına gelmektedir. Bu ismi almasının sebebi Menisküslerin C şeklinde bir şekle sahip olmasıdır. Bunların en baştaki görevi diz eklemini oluşturan kemiklerin korunmasıdır. Femur, Tibia ve Patella diz ekleminin üç ana kemiğidir ve menisküs medial(iç) ve lateralinde(yan) yer alan eklem içi yumuşak doku yapısıdır. Her bir dizde iki adet Menisküs bulunur.
Menisküsün işlevleri arasında aşağıda listelenen görevler bulunmaktadır;
- Diz kemikleri arasında tampon görevi görür ve yük aktarılmasını sağlar.
- Eklemlerin stabil halde olmasına yardımcı olurken diz ekleminin hareket kabiliyetine etkide bulunur.
- Eklemlerin uyumlu olmasına yardımcı olur
Büyük çoğunluğu sudan ve kolajenden oluşan Menisküsün onlarca zedelenme ve yırtılma sebepleri vardır.
Menisküs Yırtılması Neden Olur?
Menisküs yırtılmaların nedenlerine başlamadan önce menisküsün yapısının ve gelişimini anlamakta fayda vardır. Zira Menisküs tedavisinde ve oluşmasında da bu çok önemli bir etkendir.
Menisküs doğumla beraber gelişmeye başlar. İlk 12 ayda üçte biri oluşmuş halde olur, daha sonra 8-10 yaş civarında tamamen yetişkin menisküs haline gelir. Bu yaşa kadar menisküslerde oluşan yaralanmalar çok hızlı bir biçimde kendi kendine iyileşir ve hatta eski haline döner. 10 yaşından itibaren artık menisküs kanlanması ve ortalama 30 yaşlara kadar stabil hareket etmesi öngörülür ve 30 yaşından sonra yavaş yavaş azalması yönündedir.
Menisküs yırtılmasının sebepleri arasında 30 yaşına kadar ağırlıklı olarak spor kazaları ya da yaralanmaları sebep olurken, 30-50 yaş arasında yapımın azalması sebebiyle kendiliğinden ve çeşitli kazalar sebebiyle oluşabilmektedir. 50 yaşından sonra yaşlanmanın getirdiği kullanmayla birlikte olan dejeneratif yırtık dediğimiz şekillerde daha sık görülmektedir.
Menisküs yırtılması sebeplerini genel olarak sıralayacak olursak;
- Ani ve hızlı hareket gerektiren spor faaliyetlerinin yapılması. Futbol, basketbol, hentbol, kayak, snowboard gibi.
- Yürüme bozuklukları, Dizlerin içe veya dışa doğru dönük olması (Panatez bacak ve x bacak)
- Kemik erimesi (Yaşa bağlı dejeneratif yırtıklara neden olur.)
- Özellikler sporcularda geçirilmiş yumuşak doku ya da eklem yaralanmaları sonrası yeterli güçlenme ve hazırlanma süreci tamamlanmadan hızlı bir şekilde aktif fiziksel aktiviteye dönüş sağlaması.
- Denge kayıpları ile kaymak veya düşmek. (Diz içi diğer doku yaralanmalarıyla birlikte olma ihtimali daha yüksektir.)
- Ekstremiteler arasındaki uzunluk ya da deformite farkı nedeniyle eşit dağıtılamayan yük. (Bacak kısalığı, bacak eğriliği)
- Özellikle ağır yük taşıma esnasında dizi doğru bir şekilde pozisyonlamamak.
- Trafik kazalarında diz içi kırıklara eşlik eden menisküs yırtıkları.
Menisküs Hastalığı Belirtileri?
MSM Kliniğimize başvuran hastaların çoğunda görülen belirtiler arasında dizde takılma ve açarken zorlanma, çömelme ve kalkmada zorluk, yürüme zorluğu, eklemlerden sesler gelmesi, dizin kilitlenmesi ve hareket edememesi, diz de ani boşalma hissi ve diz de bir kopma ya da boşluk hissi bulunmaktadır. Bunun dışında bir türlü inmeyen şişlik ve artan şiddetli ağrı ile de başvuran hastalarımızla da karşılaşmaktayız. Hastanın durumuna göre bazen yukarıda sayılan belirtilerin bir tanesi veya birkaç tanesi birlikte görülmektedir.
Menisküs Nasıl Teşhis Edilir?
Menisküs Hastalığının Teşhis Sürecinde Yapılan İşlemler Nelerdir?
Kliniğimize başvuran hastalarımız için öncelikle MSM Klinik Uzman Doktorlarımız istisnasız bir şekilde kapsamlı bir anamnez almaktadırlar. Yani Uzman Doktorlarımız hasta ya da hasta yakınına teşhis koyma amaçlı olarak ayrıntılı sorular sormakta ve hastalığın öyküsünü almaktadır. Anamnez, hastalığın teşhisinde en önemli adımlardan biridir.
Menisküs fizik muayenesi esnasında Uzman Doktorlarımız, stres testleri olarak anılan “Apley”, “Mc Murray”, ve “Thessaly” testleri de uygulamaktadırlar. Alınana anamnez ve fizik muayenesinden sonrasında Menisküs yırtığı şüphesiyle MR ve çeşitli görüntüleme teknolojilerinden faydalanılmaktadır. Bu tür bir yaklaşımın tercih edilmesinde menisküs yırtığı ile beraber ikincil bir hastalığın varlığı ya da başka bir hastalığı teşhis etme isteği yatmaktadır. Yapılan bu işlemler ile menisküsün durumunu ortaya koymak amacı güdülmektedir ve Uzman doktorlarımız tarafında tedavi sürecine geçilmektedir.
Menisküs Hastalığının Tedavisi
Teşhis koyulduktan sonra Menisküs Tedavisi, için izlenecek tedavi yöntemi Msm Klinik Uzman Doktorlarımız tarafından ayrıntılı olarak hasta ile paylaşılır. Hastanın durumuna ve bulgulara göre hareket edilir. Akut semptomlar var ise önce onların yatışması için gereken ilaç tedavisi, soğuk uygulama önerilir, hasta takibi yapılır. Bu süreçte mümkün olduğunca hastanın dinlenmesi gerektiğinin altı çizilir. Akut dönem geçtikten sonra hasta yeniden muayene edilerek Menisküs Tedavisi için neler yapılması gerektiğine karar verilir. Önerilecek tedavi yöntemi yeterli görüldüğü hallerde İlaç ve fizik tedavi olurken gerekli görülen ve ağır seyreden Menisküs rahatsızlığı vakalarında cerrahi operasyonlar yapılabilmektedir.
Menisküs Ameliyatı
Menisküs ameliyatı doğru şartlar altında iyi bir klinik ya da hastanede yapıldığında yan etkisi en az olan ve başarı oranı yüksek bir ameliyat türüdür. Menisküs ameliyatında tipik olarak en çok tercih edilen yöntem artroskopi(kapalı) yöntemidir. Hastanın geçmişine, yaşına ve hastalığın hikayesine göre uygun anestezi yapıldıktan sonra, Uzman Doktorumuz tarafından küçük bir kesiden artroskopik olarak adlandırılan kamera dizin içine gönderilerek dizin genel durumuna bakılır. Diz içerisinde menisküs yapılarıyla birlikte ön çapraz bağ, arka çapraz bağ, diz içi kıkırdak yapısı ve bağ dengesi muayene edilir. Hastanın yaşına, aktivite düzeyine, diz içi kireçlenme düzeyine, menisküs yırtığının yerine, şekline ve büyüklüğüne göre Menisküs ameliyatı farklı yöntemlerle yapılır. Menisküs dokusu diz içinde korunması gereken temel yapılardan bir tanesidir ve mümkün olduğunca onarım yöntemi tercih edilmektedir.
- İlk tercih edilen yöntem Menisküsün onarımının yapılmasıdır. Bu yöntemde amaç Menisküs yırtılmasının onarılması için birbirine dikilmesidir. İyileşme sürecinde daha fazla özen ve uyum gerektiren bir tedavi yöntemidir ameliyat sonrası hastanın diz üstü ve diz kaslarını güçlendirmeye yönelik fizik tedavi görmesi gerekmektedir.
- Menisküs ameliyatında ikinci yöntem ise kısmi menisektomi yöntemidir. Bu işlemde Menisküsün hasarlı dokusunun bir kısmının çıkarılması ile yapılmaktadır.
- Üçüncü yöntemde Menisküsün tamamen çıkarılmasına dayanır. Burada amaç onarılması mümkün olmayan dokunun çevre dokulara ve kıkırdak dokusuna zarar vermeden yavaşça cerrahi aletlerle oradan alınmasına dayanır.
- Sonuncu yöntem ise Menisküs naklidir. Bu yöntem de tamamen alınan Menisküs yerine başka menisküs naklinin yapılmasıdır. (Kadavra ya da biyolojik taklit kullanılır.)
MSM Klinik olarak Menisküs ameliyatlarına ilişkin Uzman Doktorlarımıza sorulan soruların başında muhtemel ameliyat komplikasyonlarıdır. Menisküs ameliyatı sonrası yaşanabilecek komplikasyon oranı çok düşük olmakla birlikte böyle bir ihtimal bulunmaktadır. Diz artroskopisi cerrahisi en az komplikasyonlara sahip bir ameliyat türü olmasına rağmen burada da iyi bir cerrah ve ekiple çalışmanın artısı çok daha başarılı bir ameliyat ile beraber hızlı iyileşme sürecidir. Bu sebeple MSM Klinik Uzman Doktorları ile emin ellerde olduğunuzu belirtmekten memnuniyet duyarız.
Menisküs Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci
Menisküs ameliyatından sonraki süreçteki iyileşme süreci tamamen seçilen yöntem ve ameliyatın başarısına bağlıdır. Kısmi menisektomiyi yaptıran bir hastanın evde dinlenmesi ve kendine kendine hafif egzersiz yapması ile bir ay içinde iyileşme görülür.
Menisküs onarımı tercih edildi ise Menisküs ameliyatı sonrası 5-6 haftalık süreçte mümkün olduğunca fizik tedavi almasıdır Yırtığın şekline büyüklüğüne ve diğer doku hasarına göre hastanın diz açısı ve yük verip vermemesi operasyonu yapan cerrah tarafından belirlenir. İyileşme sürecindeki semptomlar, ağrı ve ödem için ilaç tedavisi ve soğuk uygulanır.
Menisküs ameliyatı yöntemine göre değişiklik içeren iyileşme süreci kabaca 2-6 hafta arasında değişmektedir. Hastalarımız gerek bu süreç içerisinde gerekse sürecin sonrasında Uzman Doktorlarımız tarafından takip edilmekte ve kendilerinde Fiziksel aktivite başlangıcı için en uygun yönlendirmeler yapılmaktadır.
Menisküs Yırtıklarında Cerrahi Dışı Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Hastanın yaşına, kilosuna, aktivite düzeyine, semptomlarına ve yırtığın büyüklüğüne bağlı olarak hastaya fizik tedavi ile beraber medikal tedavi ve eklem içi uygulamalar yapılabilmektedir. Eklem için uygulamalara örnek olarak hyaluronik asit, PRP-G, akıllı plazma uygulaması, kolajen ve kök hücre uygulamaları tercih edilen yöntemlerdir. Bu yöntemler hastanın kendi tedavi süreci içerisinde hastaya özel olarak belirlenmektedir. Yukarıdaki tedavi seçenekleri arasındaki en etkili yöntem kök hücre uygulamasıdır.
Menisküs yırtığı kendi kendine geçer mi?
Bu yırtığın nerede olduğu ve nasıl olduğu yanı sıra hastanın yaşına ve kas yapısına göre değişiklik göstermektedir. Menisküs yırtığının ne kadar ciddi olduğunu veya ne durumda olduğunu ancak fizik muayene ile birlikte yapılan tetkikler sonrasında anlayabilirsiniz. Bunun için iyi bir ortopedi uzmanına gidip gereken testleri yaptırmak ve doktorun fiziki muayenesinden geçmek en doğru yöntem olacaktır.
Menisküs yırtılması bitkisel tedavisi
Menisküs için değişik bitkisel tedavi yöntemleri İnternet ortamında çokça karşımıza çıkmaktadır. Sıcak su terapisi, zeytinyağı soğuk sıcak uygulamalar, sülük tedavileri gibi. Geçici rahatlama belki bu yöntemlerle sağlanabilinir. Bilimsel olarak bu tedavi yöntemlerinin menisküs yırtığını iyileştirdiğine dair herhangi bir kanıt bulunmamaktadır. Tedavi yöntemi ise, bir menisküs vakasının durumuna bağlı olarak ilaç ve fizik tedavi ile başlayıp, cerrahi müdahaleye kadar giden bir olasılıklar zemininde ele alınması gerektiğidir. Bu sebeple, Menisküs rahatsızlığınız için en doğru yaklaşım bir Ortopedi Kliniğinde uzman doktorlara gereken ayrıntılı muayeneyi yaptırmaktır.
Menisküs hangi yaşlarda görülür?
Ortalama 40 yaşına kadar süreçte oluşan yırtıklar yaralanma ve travmalara bağlı olmakla birlikte 50 yaş ve üzeri kişilerde özellikle yaşa bağlı dejeneratif yırtıklar daha sık görülmektedir. Bununla birlikte daha erken dönemde görülen menisküs yırtıklarına diz içerisinde yer alan diğer bağ dokusu yaralanmalarının eşlik etme olasılığı çok daha yüksektir. Ayrıca çağın maalesef getirdiği hareketsizlik ortamı da görülme sıklığını artırmıştır.
Menisküs kendini yenileyebilir mi?
Menisküs dokusu ortalama 10 yaşına kadar kendi kendine iyileşme potansiyeli taşımaktadır. Yetişkinlerde yırtığın oluştuğu bölge (beyaz bölge, kırmızı bölge) iyileşme potansiyeli farklılık göstermektedir. Kırmızı bölgede oluşan yırtıkların beyaz bölgede oluşan yırtıklara oranla iyileşme potansiyeli çok daha yüksektir. Ne yazık ki ortalama 10 yaşından itibaren doku yenilmesi yavaşça biter. 30 yaşından itibaren ise yavaşça her yıl geriler. Menisküs yırtılması bazen hiç ya da hafif belirtiler verebilir. Bu yüzden özellikle sporla uğraşan 30 yaş ve üstü yetişkinlerin düzenli muayene olmaları ve herhangi bir zorlukta doktora görünmeleri en uygun yöntem olacaktır.
Menisküs Hastalıklarından korunma yolları nelerdir?
MSM Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği olarak öncelikle ani hareketlerden kaçınmanızı ve özellikle ısınma hareketlerini yaptıktan sonra düzenli egzersiz çalışmasına geçmenizi öneriyoruz. Menisküs açısından başta bacak kasları olmak üzere diz eklemlerini güçlendiren hareketler öncelikli tavsiyemizdir. Riski en aza indirmek için destekleyicilerden, bandajlardan faydalanabilirsiniz.
Düzgün duruşu öğrenmeli ve ani hareketlerde nasıl davranacağınızı bilmeli ve bedeni buna alıştırmalısınız.
Ağırlığın bedende eşit dağılabilmesi için dize değil ayak tabanına ağırlığın gidebilmesi için dik durmaya özen göstermeli ve bunu bilinçli olarak tekrarlamalısınız.
Özellikle belli bir yaştan sonra kemik erimesi ve doku zayıflığı söz konusu olduğundan ani hareketlerden kaçınmalısınız. Dizlerinizi ve bacaklarınızı güçlendirmek için Uzman Doktorunuzun önereceği Ortopedik netliği yüksek ayakkabılarla düzenli yürüyüşler yapmak size çok iyi gelecektir.
Amatör ya da profesyonel bir sporla uğraşıyorsanız tercih ettiğiniz spor dalına yönelik ekipmanlarınızın vücudunuz ve yaptığınız spor dalına uygun olması gerekmektedir. Antrenman öncesi ve sonrası esneme ve ısınma hareketlerini düzenli ve yeterli sürede yaparken yapılan spor ile alakalı uygun zemini ya da ortamı sağlamalısınız.
Özellikle yaşa bağlı dejeneratif yırtıkların önlenmesi için kilo kontrolünüzü sağlamalısınız.
Doktorunuz tarafından size kemik erimesi teşhisi koyuldu ise bir an önce buna ilişkin tedaviye başlamalısınız.
Kolajeni destekleyen bir beslenme seçmek, doktorun onayı ile gereken takviyeleri kullanmak ise tüm yukarıda sıraladığımız önerileri tamamlayan ve Menisküs rahatsızlığına karşı sizi koruyacak olan yöntemlerden olacaktır.
