İçeriğe atla 
Kalça çıkığı, kalça eklemini etkileyen bir durumdur. Doğuştan ve gelişimsel sorunlardan kaynaklanan kalça çıkıkları olduğu gibi travmatik olaylardan kaynaklananlar da vardır. Günümüzde doğumsal ve gelişimsel faktörlere bağlı kalça çıkığı vakalarının prevalansı, travmatik olayların neden olduğu vakalardan daha fazladır. Kalça çıkığının iki ana nedeni vardır: spor yaralanmaları, kazalar, düşmeler veya çarpmalar gibi travmatik olaylar ve femur başının uyluk kemiğinden ayrılmasından kaynaklanan doğuştan sorunlar. Nedeni ne olursa olsun, durum oldukça ağrılı olabilir ve hastanın hareket kabiliyetini kısıtlayabilir. Ayrıca tedavi edilmediği takdirde kalça çıkığı kireçlenme ve hareketsizlik gibi daha ciddi semptomlara yol açabilir.
Doğumsal Kalça Çıkıklığı Nedir?
Başlangıç olarak, tıp uzmanlarının, özellikle doktorların veya ebelerin bebeklerde kalça çıkığına neden olamayacağına dikkat etmek önemlidir. Ayrıca bebeklerde yaygın olarak kalça çıkığı olarak adlandırılan durum ani bir olay değil, anne karnında başlayan ve çeşitli etkenlere bağlı olarak doğumdan sonra da devam eden kademeli bir süreçtir. Doğum sırasında ortaya çıkan olumsuz bir durumu ifade eden “Doğuştan Kalça Çıkığı” tabiri tıp literatüründe kullanılmamaktadır. Bunun yerine “Gelişimsel Kalça Displazisi” (gelişim sırasında yapısal bozulma) tercih edilen terimdir. Doğuştan kalça çıkığı sorunu hamilelik döneminde bebek daha anne karnında iken ortaya çıkar. Uyluk kemiğinin kalça eklem yuvasından kademeli olarak ayrılmasından ve bunun sonucunda düzgün hizalanamamasından kaynaklanır. Bu problemin erken teşhisi ve tedavisi, potansiyel olarak cerrahi müdahale gerektirebilecek çeşitli gelişimsel ve yetişkin komplikasyonlarına yol açabileceği için çok önemlidir. Her 800 bebekten yaklaşık 1’i doğuştan kalça çıkığı yaşar. Araştırmalar, bu durumun kız bebeklerde görülme olasılığının erkek bebeklere göre daha yüksek olduğunu göstermektedir. Bu durumun kesin nedenlerini belirlemek zor olsa da, bazı yöntemler önerilmiştir. Bunlar şunları içerir: kundakçılık Hormonal dengesizliklerin ardındaki nedenler Genetik ile ilgili faktörler. Bebeğin makat pozisyonunda doğumu, standart doğum prosedüründen farklı bir yaklaşım gerektirir. Bunun arkasındaki sebepler neler olabilir? Bebeklerde kalça çıkığı sorunlarının kökenleri öncelikle genetik faktörlere atfedilirken, dış etkiler de önemli bir rol oynar. Özellikle Türkiye’de ailelerin yeni doğan bebekleri kundaklama geleneği kalça çıkığı problemlerinin gelişmesiyle ilişkilendirilmiştir.
Risk Faktörleri
Doğuştan ortopedik sorunların gelişiminde genetiğin oynadığı rol küçümsenemez. Aslında, ailede kalça çıkığı öyküsü, bu sorunun yenidoğanlarda ortaya çıkma olasılığını önemli ölçüde artırır. Bu nedenle, doktorların mümkün olduğunca erken teşhis edebilmeleri için bu durumun farkında olmaları çok önemlidir. Bir bebeği uygun bakım olmadan kundaklamak, kemik büyümesinde hasara yol açabilir ve potansiyel olarak kalça çıkığına neden olabilir. Bu genellikle bebeği ayaklarından kaldırmak, bezini çok sıkı bağlamak, kısıtlayıcı giysiler giymek veya bebeği uygunsuz bir şekilde kucağında taşımak gibi eylemlerin bir sonucudur. Bu işlemlerden herhangi biri yapılırsa, kalça çıkığı olasılığını vurgulayabilir.
Doğuştan Kalça Çıkığının Belirtileri
Bebeğinizin aşağıdaki semptomlardan herhangi birini göstermesi durumunda, bir ortopedi uzmanına danışmanız tavsiye edilir.
Ayak ve bacaklarda anormallikler
Bacakların boğumları asimetrik bir görünüm sergiler
Eşit olmayan uzunlukta bacaklar
Bacaklardan birinin hareketlilik ve esneklik düzeyi diğerinden önemli ölçüde yüksektir
Alt değiştirme sırasında bacakların açılması düzensiz olmaz
Yürümeyi öğrenme sürecinde sık sık tökezlemek ve düşmek yaygındır
Paytak paytak bir yürüyüş ve gözle görülür bir topallama ile hareket etmek.
Doğuştan Kalça Çıkığının Tespiti
Bazı durumlarda kalça çıkığı herhangi bir belirti göstermeyebilir, bu nedenle doğum sonrası kontrollerin ertelenmemesi çok önemlidir. Bu rutin muayeneler aynı zamanda bebeğinizin kalça ekleminin değerlendirmesini de içerecektir. Kalça çıkığında ilk altı ay içinde erken teşhis çok önemlidir. Bugün itibariyle kalça ultrasonu, durumu doğumdan sonraki ilk ay gibi erken bir tarihte belirlemek için tercih edilen yöntemdir. Erken teşhis, en iyi tedavi sürecini belirlemede de çok önemlidir. Kalça ultrasonunun yaygın olarak kullanılması nedeniyle kalça çıkığı ameliyatlarının sayısı önemli ölçüde azalmıştır. Kalça çıkığı sorunu, yenidoğanlarda uyluk kemiklerini manipüle ederek tespit edilebilir. Ancak daha büyük bebeklerde her iki bacağın da eşit ve kolay açılıp açılmadığına bakılarak durum teşhis edilebilir. Bir doktor, bir çocuğun kalça çıkığı olduğundan şüphelenirse, bir ortopedistten tavsiye almaları önerilir. Bebeklerde kalça çıkığının derecesi ve tanısı ultrason ve röntgen teknolojileri kullanılarak belirlenir.
Doğuştan Kalça Çıkığı Tedavisi
Doğuştan kalça çıkığının erken evrelerde saptanması etkin tedavi için çok önemlidir. Erken teşhis ile tedavi yöntemi olarak Pavlik Bandajı yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak kalça çıkığı daha geç fark edilirse alçı uygulaması veya ameliyat gerekebilir. Bu da hastanın rahat ve zamanında iyileşmesini sağlar. Pavlik bandaj tedavisi bebeğin dizlerinin karına doğru çekilmesini içerir ve süreç 2-3 ay sürer. Alçı uygulaması ise bebeğin kalça ekleminin alçıya alınmasını ve bacaklarının askıya alınmasını gerektirir. Bu tekniklerin hiçbiri etkili olmazsa, cerrahi prosedürler uygulanacaktır. Kalça protezi uygulaması, kalça çıkığı ile ilgili sorunların tedavisinde cerrahi bir seçenektir. Bu işlem deneyimli cerrahlar tarafından yapıldığında optimal sonuçlar elde edilir. Doğuştan kalça çıkığı tanısı zamanında konulamaz ise tedavi süreci daha çetin ve uzayan bir hal alır. Bu nedenle, bir kişi eşit olmayan bacak uzunlukları gösteriyorsa ve yürümeye başlarken topallıyorsa hemen tıbbi yardım almak çok önemlidir.
