İçeriğe atla 
Modern hayatın getirdiği hareketsizlik ve kalitesiz ayakkabılar birçok ayak rahatsızlığına yol açabilmektedir. Aynı ayakkabıyı gün içinde uzun süre ayağınıza giyerseniz ayakkabı rahatsız olur, hava almaz ve seçilen ayakkabı ayağınızın şekline uymaz. Halluks valgus en sık görülen ayak rahatsızlıklarından biridir. 1800’lü yıllarda Carl Hueter tarafından tanıtılan, ayak başparmağının düzleminden sapması olarak tanımlanan bir ayak deformitesidir. Ayak başparmağının şekli tüm ayağın yapısını etkiler. Hastalığın ilerlemesi ayak ve parmaklarda şiddetli ağrıya neden olabilir ve iltihaplanma da meydana gelebilir. Ortaya çıkan iltihaplanma ayağın şişmesine ve daha fazla ağrıya neden olabilir. Enflamasyon tedavi edilmezse, durumun kötüleşmesine neden olabilir. Bu nedenle ayağın şekil bozukluğu ve iltihaplanması için hafife alınmamalı ve zamanında tedavi için sağlık kuruluşuna gidilmelidir.
Halluks valgus nedir?
Hepimizin bildiği gibi ayak şekil bozukluğunun birçok nedeni vardır ancak halluks valgus hastalığı en sık görülen ayak şekil bozukluğu hastalığıdır. Bu şekil bozukluğu ayak başparmağının (salon) yana doğru deviasyonu olarak tanımlanır. Ayak başparmağı deviasyonu öncelikle laterale doğru olmakla birlikte daha sonra ayak başparmağının ucu ve tırnak da anterior düzlemde laterale deviye olur. Eklemin şekli bozuldukça yavaş yavaş iltihaplanma meydana gelir ve ortaya çıkan iltihaplanma ayağın ayakkabıya doğru şişmesine neden olur. Bu şişlik iltihaplanma nedeniyle çok ağrılı olabilir. Ayrıca, ayak başparmağının ucu bir tarafa kaymış ve diğer parmağı geçmiş olabilir. Bu da diğer eklemlerde ağrıya neden olabilir. Bazı genetik sebeplerden dolayı hafif taraklı ayaklar halluks valgus hastalığına işaret etmez. Ayakları taraklı olan kişiler genellikle halluks valgus hastalığından korunmak için hayatlarının geri kalanında daha geniş ayakkabılar seçerler. Halluks valgus tedavisi sadece şeklinden rahatsız olan hastalarda önerilmemektedir. Ayrıca halluks valgus belirli bir yaş grubu olmadan ortaya çıktığı için her yaştan insanda görülebilir.
Halluks valgusun belirtileri nelerdir?
Tinea pedis, burkulma vb. Halluks valgus semptomlarının çok belirgin olduğu birçok durum olabileceğinden, tüm şişlik veya iltihaplanma halluks valgus olarak tanımlanmaz. Mantar veya diğer hastalıkların yaptığı gibi tüm ayağı etkilemez, bu nedenle ayak başparmağında bir sorun olmadıkça herhangi bir semptom olduğu söylenemez. Başparmak üç eklemden oluşur ve halluks valgus’u ortaya çıkaran eklem “metatarsofalangeal eklem” adı verilen eklemdir. Eklemde kızarıklık ve genişleme yani şişlik en önemli semptom olarak kabul edilir. Zamanla ayak başparmağının esnekliği azalır ve hasta ayak parmaklarını daha sınırlı hareket ettirmeye başlar. Ayak başparmağı önemli ölçüde bir tarafa dönmeye başlar. Bu parmaklar genellikle nasırlı ve kırmızıdır çünkü diğer parmaklar deviasyondan sıkışır. Eklem yana doğru kayarken iltihaplanma ve şişme meydana gelir. Enflamasyon zamanla artar ve ağrıya neden olur. Sağlıklı kişilerde ayak parmakları hafifçe yere doğru eğimlidir ancak halluks valgusta ayak parmakları düzleşmeye başlar. Bu da ayağın yapısında tam bir değişiklik anlamına gelir ve ayakkabılı ayakta sürekli ağrıya neden olur.
Halluks valgusun nedenleri nelerdir?
Halluks valgus gelişiminde rol oynayan birçok sebep olabilir. Sürekli çalışmak ve ayağınıza uymayan ayakkabı giymek bu sebeplerden biridir. Sivri parmaklar ve dar ayakkabılar kemik yapısına zarar verebileceğinden halluks valgus oluşabilir. Ayak rahatsızlıklarına genetik yatkınlık olabilir. Bu, ailede halluks valgus öyküsü olan kişilerin risk altında olduğu anlamına gelir. Düz tabanlı insanlar da halluks valgusa daha yatkındır. Parmak boğumlarının olması gerekenden daha sık olması da parmak şekil bozukluklarına yol açabilmektedir. Ayrıca yapılan araştırmalar halluks valgusun kadınlarda kadınlara göre on kat daha fazla görüldüğünü göstermiştir. Bunun da kadınların ayakkabı tercihinden kaynaklandığı ileri sürülmüştür.
Ergenlik döneminde ve sonrasında sık sık rahat olmayan ayakkabıların giyilmesi, bu dönem oluşmasa bile yaşamın ilerleyen dönemlerinde halluks valgus görünümünü tetikleyebilir. Kas ve eklem anormalliklerinin de bu hastalıkta önemli etkisi olduğu söylenebilir. Ayrıca kalça ve diz dizilim bozukluğuna bağlı halluks valgus oluşabileceği görülmüştür.
Halluks Valgus Nasıl Teşhis Edilir?
Hastalık genellikle fizik muayene ile teşhis edilebilir. Bunun nedeni, belirli bir görüntüyle sonuçlanmasıdır. Ayak başparmağının oluşturduğu açı teşhiste belirleyici faktördür. Bu açıyı kontrol etmek için genellikle hastanın çıplak ayakla ayakta durması yeterlidir. Yine hastanın tıbbi öyküsü tanıyı tamamlar. Halluks valgusa bağlı başparmak şekil bozukluğunun yanı sıra diğer parmakları tutan şekil bozuklukları da tanıya yardımcı olabilir. Hastanın öyküsü genellikle uzun süre ayakta durmaktan kaynaklanan ağrıdan şikayet eder. Bu şikayet kilolu hastalarda daha sık görülür. Genetik olarak ailede halluks valgus varlığı tanıyı bu yönde dikte edebilir. En kesin teşhis için doktorlar röntgen çekerler. Çekilecek ayakların röntgenleri kemik ve eklem yapısını net bir şekilde göstereceğinden kesin tanı koymak daha kolaydır. Röntgen ışınları da hastalığın ciddiyetini belirleyebilir. Röntgen sonuçlarında normal ve hastalıklı ayaklar arasındaki açısal sapmayı karşılaştırın. 10 dereceye kadar sapma normal kabul edilirken parmak kaymasının derecesi arttıkça ciddi hastalık olarak yorumlanabilmektedir. Ayak başparmağı 40 dereceden fazla eğri ise ileri halluks valgus olarak teşhis edilir ve genellikle cerrahi müdahale gerektirir.
Halluks valgusun tedavileri nelerdir?
Hastalığı tedavi etmek için birçok yöntem kullanılmaktadır. Elbette bu tedavide belirleyici olan lezyonun boyutudur. Halluks valgusun evresine göre tedavi yöntemleri değişebilmektedir. Uygulanacak tedavi yöntemi plastik cerrah tarafından belirlenir. Gece atelleri hastalığın erken dönemlerinde tedavi amaçlı kullanılabilir. Bu tedavide ayak başparmağını formda tutmak için destek ateli kullanılır. Bu atel, ayak başparmağının düzgün hareket etmesine yardımcı olur ve bu da eklemi sağlıklı tutar. Alternatif olarak, doktor durumun daha fazla kötüleşmesini önlemek için halluks valgus ayakkabılarını önerebilir. Bu ayakkabılar ayak ile ayakkabı arasındaki sürtünmeyi önleyerek eklemlerin daha fazla iltihaplanmasını ve deformasyonunu önler. Bu, hastalığın neden olduğu ağrıyı hafifletebilir.
Ayrıca halluks valgus ayakkabılar ayak tabanını desteklediği için ayağın doğal yapısını korumasını sağlar ve hastalık gelişimini engeller. İlerlemiş vakalarda halluks valgus ameliyatı gerekebilir. Hastalığı tedavi etmek için bilinen 100’den fazla cerrahi prosedür vardır. Hastanın ayak başparmağının durumuna göre farklı cerrahi tedaviler uygulanabilmektedir.
Cerrahi yaklaşımda amaç ayağın normal yapısına kavuşturulmasıdır. Ayak başparmağı şiş olan kısımdan veya ayak başparmağının üzerinden düzeltilebilir. Eklemler ve baş parmaklar olması gerektiği gibi düzeltilir ve müdahale edilir. Tedaviden sonra eski yaşam tarzı alışkanlıklarından vazgeçin ve hastalığın tekrarını önlemek için çalışın.
Eğer hala ayaklarınızda şişlik, şekil bozukluğu, ağrı şikayetiniz varsa ve bu hastalığa yakalanabileceğinizi düşünüyorsanız sağlık kuruluşuna başvurarak kontrol ettirebilirsiniz. Muayene ve teşhis testleri ile hastalığınız teşhis edilirse, hastalığın ilerlemesini önlemek ve ayak şekil bozukluklarını gidermek için bir an önce tedavinize başlayabilirsiniz.
