Kifoz (Kamburluk) Nedir?
Anatomik olarak arkadan bakıldığında insan omurgası, kafatasından pelvise kadar düz bir çizgi oluşturmalı ve bel ve boyun bölgesinde “lordoz” olarak bilinen hafif doğal bir eğrilik ve “kifoz” adı verilen sırt bölgesinde küçük bir tümsek olmalıdır. Bu küçük girinti ve tümsekler normal insan anatomisine uygundur. Kifoz ise omurganın öne doğru aşırı eğilmesiyle karakterize edilen bir durumdur. Normalde omurga, yandan bakıldığında “S” şeklini andırır. Fakat kifozda, sırt bölgesi (torasik) aşırı derecede öne doğru kıvrılır ve kamburluk oluşmaya başlar.
Kifoz Belirtileri Nelerdir?
Kifoz, öncelikle çocukları etkileyen bir hastalıktır. Özellikle 9 ila 13 yaş arası çocuklarda sıklıkla görülür ve aileler tarafından ilk fark edilen belirtiler dik durma zorluğu ve sırtta kamburluktur. Kifoz, omurganın esnekliğini önemli ölçüde etkileyebilir ve hastalar normal omurga hizasına sahip olanlara kıyasla daha hızlı yorgunluk yaşayabilir. Durumun şiddetine bağlı olarak kamburluğa bağlı bel ve sırt ağrısı da görülebilir. Kifozlu hastalarda boy kısalığı da gözlenebilir, bu kısalık eğriliğin derecesine bağlı olarak 5 cm’ye kadar ulaşabilir. Kifoz hastalığı ciddi bir duruma ulaşana kadar bazen belirti vermeyebilir. Bu yüzden düzenli olarak doktor kontrolleri önemlidir.
Kifoz (Kamburluk) Türleri ve Sebepleri Nelerdir?
Kifoz sebepleri yaşa ve duruma göre çok fazla değişkene ve bilinmeyene bağlıdır. Yapısal kifoza yol açabilecek çok sayıda faktör bulunsa da, skolyozda olduğu gibi hastaların çoğunda bilinmeyen bir neden vardır. Kifoz, doğuştan omurga anomalileri, yaşlı bireylerde osteoporoz ve omurga mikro kırıkları veya ankilozan spondilit gibi eklem romatizmalarından kaynaklanabilir.
Genel olarak kifoz sebepleri şu şekilde sıralanabilir:
- Yapısal Kifoz ve Sebepleri:
- Doğuştan Omurga Anomalileri:Omurgadaki kemiklerin anormal gelişimi kifozun en yaygın yapısal sebebidir. Bu anomaliler spondilodisplazi, spina bifida ve konjenital skolyoz gibi durumları içerir.
- Yaşlı Bireylerde Osteoporoz ve Omurga Mikro Kırıkları:Osteoporoz, kemiklerin zayıflamasına ve kırılgan hale gelmesine neden olan bir hastalıktır. Omurgadaki mikro kırıklar, kifozun gelişmesine yol açabilir.
- Eklem Romatizmaları:Ankilozan spondilit gibi eklem romatizmaları, omurgadaki eklemlerin iltihaplanmasına ve sertleşmesine neden olabilir. Bu durum kifozun gelişmesine yol açabilir.
- Kas Hastalıkları:Duchenne kas distrofisi gibi kas hastalıkları, omurgadaki kasların zayıflamasına ve kifozun gelişmesine yol açabilir.
- Nörolojik Bozukluklar:Serebral palsi gibi nörolojik bozukluklar, kas kontrolünü etkileyerek kifozun gelişmesine yol açabilir.
- Bazı Bağ Doku Hastalıkları:Marfan sendromu gibi bazı bağ doku hastalıkları, omurgadaki bağların zayıflamasına ve kifozun gelişmesine yol açabilir.
- İdiyopatik Kifoz ve Sebepleri:
- Scheuermann Kifozu:Bu kifoz türü, ergenlik döneminde en sık görülen kifoz türüdür. Sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik faktörlerin ve tekrarlayan mekanik streslerin rol oynadığı düşünülmektedir.
- Postural Kifoz:Bu kifoz türü, duruş bozukluklarından kaynaklanır. Uzun süre kambur durmak, öne eğik oturmak veya ağır çantalar taşımak postural kifozun gelişmesine yol açabilir.
Kifozun nadir görülen bazı diğer sebepleri şunlardır:
- Omurga tümörleri
- Enfeksiyonlar
- Yaralanmalar
Kifoz Tanısı Nasıl Konur?
Kifoz tanısı için MSM Klinik uzman doktorlarımız çeşitli yöntemler kullanır. Bu yöntemlerin önceliği yaşa ve hastanın durumuna göre değişkenlik gösterir. Bu yöntemler şunlardır:
- Fiziksel Muayene:
- Uzmanımız, hastanın duruşunu, omurganın şeklini ve esnekliğini değerlendirmek için bir fiziki muayene yapacaktır.
- Doktorumuz ayrıca kamburluk, kas zayıflığı veya hassasiyet gibi kifoz belirtilerini de arayacaktır.
- Görüntüleme Testleri:
- X-ray:Omurganın kemik yapılarının tamamını ve eğriliğin derecesini ölçmek için kullanılır.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT):Kemiklerin ve yumuşak dokuların daha ayrıntılı görüntülerini oluşturmak için kullanılır.
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI):Omurilik ve komşu yumuşak dokuları değerlendirmek için kullanılır.
- Diğer Testler:
- Kemik Yaşı:Bazen kemik yaşımız gerçek yaşımızdan farklı olabilir. Kifoz tanısında hastanın yaşı belirlenirken hem kronolojik yaşı hem de kemik yaşı dikkate alınır.
- Solunum Testleri:Kifozun şiddetli vakalarında, solunum fonksiyonlarını değerlendirmek için solunum testleri yapılabilir.
Kifoz tanısında klinik doktorumuz şunları da göz önünde bulunduracaktır:
- Omurgadaki eğriliğin derecesi:Eğriliğin derecesi, kifoz tedavisinin planlanmasında önemli rol oynar.
- Kamburluğun arkasındaki sebep:Kifozun nedeni, tedavi seçeneklerini belirlemede önemlidir.
- Tümseğin bulunduğu omurga alanı:Tümseğin yeri, kifozun şiddetini ve tedavisini etkileyebilir.
- Kamburun ilerlemesi:Kamburluk zamanla artıyorsa veya sabitse, bu durum tedavi planını etkileyebilir.
- İkincil sağlık sorunları:Kifoz, bel ve sırt ağrısı, solunum güçlüğü ve estetik görünüm sorunları gibi ikincil sağlık sorunlarına yol açabilir.
Kiföz Tedavi Süreci Nasıldır?
Kifoz tedavisi, bireyin yaşına, cinsiyetine, kamburluğun şiddetine ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir. Tedavi yöntemleri arasında takip ve gözlem, egzersiz, korse kullanımı ve cerrahi müdahale bulunur.
- Kifoz hastalarının takibi, eğriliğin şiddetine ve yaşlarına göre belirlenen periyotlarla yapılır. Hafif kifoz vakalarında, eğriliğin ilerlemesi izlenerek düzenli takip yeterli olabilir. Orta dereceli ve şiddetli vakalarda ise takip sıklığı artar.
- Egzersizler omurgadaki kasları güçlendirir ve esnekliği artırarak kamburluğu azaltabilir ve ağrıyı hafifletebilir. Korse, özellikle büyüme çağındaki çocuklarda ve ergenlerde omurgadaki eğriliği durdurmak veya yavaşlatmak için kullanılır.
- Cerrahi müdahale, kifozun şiddetli vakalarında veya diğer tedavilere yanıt vermeyen durumlarda gerekebilir. Bu müdahalede omurgadaki eğriliği düzeltmek için kemikler füzyona tabi tutulur.
- Tedavi yöntemi seçiminde hastanın yaşı, kamburluğun şiddeti, eğriliğin ilerlemesi ve genel sağlık durumu gibi faktörler dikkate alınır. Özellikle çocuklarda ve ergenlerde korse tercih edilirken, yetişkinlerde cerrahi müdahale daha sık tercih edilir.
Kifoz hastalığı hakkında ailelerin ve öğretmenlerin farkındalığı önemlidir, çünkü erken teşhis tedavi sürecini etkileyebilir. MSM Klinik olarak kifoz konusunda uzman kadromuzla hizmetinizdeyiz.