Topuk Dikeni Nedir?
Topuk dikeni, topuk kemiğinin alt kısmında, plantar fasya adı verilen bağ dokusunda oluşan kalsiyum birikimleri sonucu ortaya çıkan ağrılı bir durumdur. Plantar fasya da ayak kemiğinden sızan kalsiyum cürufu yavaş yavaş birikir. Bu birikimler zamanla sertleşerek kemikleşebilir ve topuk dikeni olarak adlandırılan sivri çıkıntılar oluşturabilir. Bu çıkıntılar, ayağınızın tabanında ağrı, şişlik ve hassasiyete neden olabilir, özellikle yürürken veya koşarken bu ağrılar artabilir.
Topuk Dikeni Neden Olur?
Ayak sağlığını doğrudan etkileyen topuk dikeni genellikle dış etkenlerden meydana gelir. Topuk dikenine sebep olabilecek etkenler şu şekilde sıralanabilir:
- Ortopedik Olmayan Ayakkabı Kullanımı: Uzun süre dar, sert veya yüksek topuklu ayakkabılar giymek, ayak kemiklerinin doğal duruşunu bozarak plantar fasyaya aşırı yük binmesine ve kalsiyum birikmesine neden olabilir.
- Aşırı Zorlanma: Uzun süreli yürüyüş, koşu veya zıplama gibi aktiviteler plantar fasyayı yorabilir ve topuk dikeni oluşumuna yol açabilir.
- Fazla Kilo: Fazla kilolar, ayaklara ve plantar fasyaya ekstra yük bindirerek topuk dikeni riskini artırır.
- Düz Taban veya Yüksek Ayak Kemeri: Ayak yapısındaki anormallikler, plantar fasyanın gerilmesine ve topuk dikeni oluşmasına neden olabilir.
- Yaşlanma: Yaşlandıkça plantar fasya zayıflar ve topuk dikeni oluşma riski artar.
- Ayak Bileği Sorunları: Ayak bileği burkulmaları veya artrit gibi ayak bileği sorunları, plantar fasyanın gerilmesine ve topuk dikeni oluşmasına neden olabilir.
- Bazı Hastalıklar: Diyabet, romatizma ve karaciğer yetmezliği gibi bazı hastalıklar da topuk dikeni oluşumuna katkıda bulunabilir.
- Genetik Yatkınlık: Bazı kişilerde genetik olarak topuk dikeni oluşma riski daha yüksektir.
Diğer Olası Nedenler:
- Uzun süreli ayakta durma
- Sert zeminlerde yürüme
- Yetersiz esneme ve egzersiz
- Ani hareketler
- Ayakkabı numarası veya kalıbının uygun olmaması
Topuk Dikeni Belirtileri Nelerdir?
Topuk dikeni belirtileri erken dönemde birtakım sinyaller verir. Bu yüzden fark edilmesi ve erken tedaviye başlanması açısından çok kolay tedavi edilebilinen bir hastalıktır. Önemli olan bazı belirtileri fark etmek ve gereken tedaviye erken başlamaktır.
- Ağrı: Topukta ve ayak tabanında, özellikle yürürken, koşarken veya merdiven çıkarken artan şiddetli ağrı. Sabah kalktığınızda ilk adımlarınızı atarken ağrı (birkaç dakika sonra hafifleyebilir).
- Şişlik ve Hassasiyet: Topukta ve ayak tabanında şişlik. Hafif bir dokunuş bile ağrıya neden olabilecek hassasiyet.
- Yürürken zorlanma: Özellikle uzun mesafelerde.
- Ayakkabı giymede zorluk: Özellikle dar ve yüksek topuklu ayakkabılarda.
- Uzun süre ayakta durmakta zorluk.
- Topukta karıncalanma veya uyuşma.
- Ayak tabanında yanma hissi.
- Topukta kızarıklık ve sıcaklık.
Topuk Dikeni Nasıl Geçer?
Topuk dikeni ağrısından geçici olarak kurtulmak için ev ortamında bazı yöntemler uygulanabilir. Öncelikle rahat bir yere uzanıp topuklarınıza buz uygulayabilirsiniz. Topuğunuza soğuk kompres veya tülbent uyguladıktan sonra doktorumuzun önerdiği ağrı kesici merhemi sürmeli ve hafifçe masaj yapmalısınız. Bu işlemler topuktaki sertliği yumuşatarak daha rahat yürümenizi sağlar ve ortopedi doktorumuzun önerdiği şekilde ayağınıza uygun bir iç taban ile yürümeyi deneyebilirsiniz. Ayağınızın şekline göre tasarlanan ve ayakkabı arasına yerleştirilen tabanlık, taban ile ayak arasında yumuşak doku oluşturarak ağrıyı en aza indirir.
Topuk Dikeninden Geçici Rahatlama Yöntemleri:
- Buz Uygulaması: Rahat bir yere uzanın ve topuklarınıza 15-20 dakika boyunca buz kompresi uygulayın. Bu, ağrıyı ve şişliği azaltmaya yardımcı olacaktır.
- Ağrı Kesici Merhem: Doktorumuzun önerdiği ağrı kesici merhemi topuğunuza sürün ve hafifçe masaj yapın. Bu, ağrıyı hafifletmeye yardımcı olacaktır.
- Masaj: Topuklarınızı nazikçe ovalayarak masaj yapmak kasları gevşetmeye ve kan akışını artırmaya yardımcı olabilir.
- Esneme: Ayak bileği ve plantar fasyayı esnetmek için egzersizler yapmak, kas gerginliğini azaltmaya ve hareketliliği artırmaya yardımcı olabilir.
- Ortopedik Tabanlık: Doktorumuzun önerdiği ortopedik tabanlıklar, plantar fasyaya destek sağlayarak ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
- Rahat Ayakkabı: Dar ve yüksek topuklu ayakkabılardan kaçının. Rahat ve ortopedik ayakkabılar giyin.
- Kilo Kontrolü: Fazla kiloluysanız, kilo vermek plantar fasyaya binen yükü azaltmaya yardımcı olabilir.
- Dinlenme: Ağrı şiddetliyse, ayaklarınızı dinlendirin ve fazla zorlamayın.
- Yükseltilmiş Ayak: Yatarken veya otururken ayaklarınızı bir yastık veya battaniye ile yükseltin. Bu, şişliği azaltmaya yardımcı olabilir.
- Anti-enflamatuar İlaçlar: Doktorumuzun önerdiği anti-enflamatuar ilaçlar, ağrıyı ve iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir.
- Çeşitli enjeksiyonlar: PRP, steroid, sanakin enjeksiyonu.
- Radyofrekans yöntemi ile düzeltme.
Bütün bu yöntemler doktorumuza göründükten sonra ya da hemen önce yapılabilir. Ama unutmamak lazım ki daha başlangıç seviyesinde olan topuk dikenini yakalamak ve kalıcı bir çözüm bulmak için erken tanı ve tedavi çok önemlidir. MSM Klinik olarak, topuk dikeni tedavisinde uzman ekibimizle hizmet vermekteyiz. MSM Klinik olarak, ayak sağlığınızı korumanız için gerekli tüm adımlarda yanınızdayız.