İçeriğe atla 
Topuk Dikeni Nedir?
Ayak kemiğinden sızan kalsiyum cürufu, yürümeye yardımcı olmak için topuk kemiğinin alt kısmında birikmeye başlar. “Plantar fasya” adı verilen kalsiyum kalıntısı zamanla kemikleşir ve topuğun tek destekleyici kısmını oluşturur. Ancak bu artıklar eşit ilerlemezse daha fazla alana yayılarak ayak tabanını zedelemeye başlar, bazen 1,5 cm’ye kadar uzayan hiperossifikasyon, halk arasında plantar fasiit yani topuk mahmuzları olarak bilinir. özellikle yürümekte güçlük çekenler için kolayca tedavi edilebilen bir durumdur.
Topuk Dikeni Neden Olur?
Ayak sağlığını etkileyen topuk dikeni genellikle dış etkenlerden kaynaklanır. Ortopedik olmayan ayakkabıların sürekli giyilmesi ayak kemiklerinin duruşunu doğrudan etkilediği için kalsiyum birikintileri oluşturur. Bu, topuk dikeni rahatsızlığına yol açabilir. Ayrıca yüksek topuklu ayakkabı giyen bayanlar da topuk dikeni oluşumunu tetikleyebilir. Uzun süreli yürüyüş ve hızlı koşu sırasında yere sertçe basan kişilerin ayaklarında topuk dikeni oluşur. Uzun vadede ayağın yumuşak tabanının oluşturduğu yüksek basınç, aşınma olarak topuğa geri döner. Böylece topuk dikeni oluşum süreci hızlanır. Aşırı egzersizin yanı sıra aşırı hareketsizlik de topuk dikenine neden olabilen faktörlerden biridir. Ayak tabanlarının yer ile uzun süreli teması nedeniyle plantar fasyanın esnekliği azalır. Sert fasya, topuk derisinin altındaki yumuşak dokuya zarar verir ve bu da zamanla plantar fasiite neden olabilir. Genetik bozukluklar ve yaşlılık gibi fiziksel durumlar nedeniyle kendiliğinden de topuk dikeni oluşabilir. Plantar fasiit ayrıca diyabet ve karaciğer yetmezliği gibi durumların yan etkilerinden biridir. Ayrıca belli bir yaştan sonra topuk çevresindeki sıvı azalarak yürüme kalitesi artar ve kendiliğinden topuk dikeni oluşumu için uygun zemin oluşur.
Topuk Dikeni Belirtileri
Erken dönemde tespit edilebilen bir takım problemler nedeniyle topuk dikeni semptomlarının fark edilmesi kolaydır. Bu semptomların ilki topuk bölgesinde, yürürken hastaya rahatsızlık veren şiddetli ağrıdır. Topuk dikeni gelişmeden önce, plantar fasya çevresinde iltihaplanma gelişebilir. Bu iltihaplanma nedeniyle hastalar topukta karıncalanmaya benzer bir ağrı yaşayabilirler. Uzun süre oturduktan sonra ayağa kalkıldığında hissedilen bu yapı, yürüme ve hassasiyet ile ilgili bazı geçici sorunlara neden olabilir.
Topuk Dikeni Nasıl Geçer?
Topuk dikeni ağrısından geçici olarak kurtulmak için ev ortamında bazı yöntemler uygulanabilir. Öncelikle rahat bir yere uzanıp topuklarınıza buz uygulayabilirsiniz. Topuğunuza soğuk kompres veya tülbent uyguladıktan sonra doktorunuzun önerdiği ağrı kesici merhemi sürmeli ve hafifçe masaj yapmalısınız. Bu işlemler topuktaki sertliği yumuşatarak daha rahat yürümenizi sağlar ve ortopedi doktorunuzun önerdiği şekilde ayağınıza uygun bir iç taban ile yürümeyi deneyebilirsiniz. Ayağınızın şekline göre tasarlanan ve ayakkabı arasına yerleştirilen tabanlık, taban ile ayak arasında yumuşak doku oluşturarak ağrıyı en aza indirir.
Topuk Dikeni Tedavisi
Topuk dikeni tedavisi sanılanın aksine oldukça basit ve risksiz işlemlerden oluşur. Bu işlem ortopedi ile ilgili olduğu için uygulanacak tedaviyi ortopedi uzmanı belirlemektedir. Ancak cerrahi seçenek genellikle uygulamanın son aşamasıdır. Bu nedenle topuk dikeninin tedavisi sağlık açısından korkulacak bir şey değildir.Eğer topuk dikeni herhangi bir tedavi olmaksızın çözülebiliyorsa ortopedistler tabanlık kullanmanızı önerirler. Ayakkabılarda sıklıkla kullanılan tabanlık hem ayağın yapısını iyileştirir hem de topuktaki kemik çıkıntılarını iyileştirir. Bu nedenle tedavi aşamasına geçmeden önce tabanlık ve dikenlerin kendiliğinden kaybolmasını bekleyin. Topuk dikeni düzelmezse lazer ve buz tedavisi gibi medikal tedaviler önerilir.
Topuk Dikeni Lazer Tedavisi
Lazer ışını, deri altına nüfuz ederek kemikleşmiş yapıyı eritmeyi amaçlayan topuk dikeni tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Lazer tedavisi, enerjisinin düşük olması nedeniyle yumuşak dokuya herhangi bir zarar vermez ve farklı yoğunluklarda birkaç seansta uygulanabilir. Böylece hasta için ağrısız ve acısız topuk dikeni alınması sağlanır.
Topuk Dikeni Buz Tedavisi
Topuk mahmuzunun bulunduğu bölgeye buz uygulamak da topuk dikeni için yaygın bir tedavi yöntemidir. Bu yöntemde topuğa buz uygulanarak en az 15 dakika bekletilir. Topuk altındaki iltihap soğuktan yumuşadıktan sonra topuk dikeni kremi ile masaj yapın. Bu tedavide sadece birkaç seans sonrasında gözle görülür bir iyileşme gözlemlenebilmektedir.
Topuk Dikeni Ameliyatı
Topuk dikeni tedavisi olumlu sonuç vermiyorsa cerrahi müdahale son seçenektir. Ameliyattan önce topuk dikeninin röntgen görüntüleri alınarak topuk dikeninin tam yeri belirlenir. Ardından diken etrafındaki iltihabı gidermek için geçici olarak yere basmayın. İşlem sırasında topukta bulunan plantar fasya gevşetilir ve topuk dikeni yerinden çıkarılır.Ameliyat sonrası topuk bölgesi ve plantar fasya bölgesinin zarar görmemesi için bandaj, atel veya koltuk değneği kullanılması önerilir. Rehabilitasyon aşamasında özel tabanlıklı topuk dikeni spor ayakkabı kullanılması önerilir. Bu aşamada hasta çok hareketsiz kaldığı için kramp veya uyuşukluk yaşaması tamamen normaldir.
