Tendon Yaralanması Nedir?
Tendon yaralanması, elin hareketlerini sağlayan tendonların kesilmesi, yırtılması veya zedelenmesi durumudur. Tendonlar, kasları kemiklere bağlayan ve hareketlerimizi sağlayan lifli dokulardır. Eldeki tendon yaralanmaları, günlük yaşam aktivitelerini önemli ölçüde kısıtlayabilir ve elin işlev kaybına neden olabilir.
Tendon Yaralanması Nedenleri Nelerdir?
En belirgin nedenleri arasında;
- Kesici alet yaralanmaları: Bıçak, cam veya makas gibi kesici aletlerle oluşan yaralar, tendonların kesilmesine neden olabilir.
- Ezilme yaralanmaları: Kapıya sıkışma, ağır bir cismin üzerine düşme gibi durumlar, tendonların ezilmesine veya yırtılmasına yol açabilir.
- Spor yaralanmaları: Özellikle top oyunları, güreş gibi sporlarda tendon yaralanmaları sıklıkla görülür.
- Tekrarlayan hareketler: Bazı mesleklerde tekrarlayan hareketler, tendonların aşınmasına ve yırtılmasına neden olabilir.
Tendon Yaralanması Belirtileri Nelerdir?
Tendon yaralanmalarının belirtileri, yaralanmanın şiddeti ve yerleşimine göre değişiklik gösterse de, genel olarak şunlar gözlemlenebilir:
- Ağrı: Yaralanma bölgesinde şiddetli bir ağrı hissedilir. Bu ağrı, özellikle elinizi hareket ettirdiğinizde veya baskı uyguladığınızda artar.
- Şişlik: Yaralanma bölgesinde şişlik ve morarma oluşur. Bu şişlik, elin hareketini kısıtlayabilir.
- Hareket kısıtlılığı: Yaralanan tendonun bağlı olduğu parmak veya el bileği ekleminde hareket kısıtlılığı yaşanır. Parmakları tam olarak bükemeyebilir veya açamayabilirsiniz.
- Güçsüzlük: Elin tutma veya kavrama gücü azalır. Ağır bir nesneyi tutmakta zorluk çekersiniz.
- Deformite: Bazı durumlarda, özellikle tendon tamamen kopmuşsa, parmakta şekil bozukluğu (deformite) görülebilir.
- Hassasiyet: Yaralanan bölgeye dokunulduğunda şiddetli hassasiyet olabilir.
- Sıcaklık artışı: Yaralanma bölgesinde hafif bir sıcaklık artışı hissedilebilir.
Elde Tendon Yaralanmasının Teşhis Süreci Nasıldır?
Elde tendon yaralanmasının sebebine ve durumuna bağlı olarak değişik teşhis yöntemi ve süreçleri vardır. Sıra ile şu şekilde öngörülür;
- Anamnez (Hastalık Hikayesi): Doktorunuz, yaralanmanın nasıl gerçekleştiği, ne zaman olduğu ve yaşadığınız belirtiler hakkında detaylı bilgi alacaktır.
- Fizik Muayene:
- Hareket açıklığı: Doktorunuz, parmaklarınızın ve elinizin hareket açıklığını değerlendirecektir.
- Güç: Elinizin tutma ve kavrama gücünü ölçmeye çalışacaktır.
- Hassasiyet: Yaralı bölgeye dokunulduğunda ne kadar hassasiyet olduğunu belirleyecektir.
- Deformite: Parmaklarınızda herhangi bir şekil bozukluğu olup olmadığını kontrol edecektir.
- Görüntüleme Tetkikleri:
- Röntgen: Kemiklerde herhangi bir kırık veya çıkık olup olmadığını belirlemek için kullanılır.
- Ultrason: Tendonların ve yumuşak dokuların daha detaylı bir şekilde görüntülenmesini sağlar. Tendon yırtıkları, kalınlaşmaları veya şişlikleri ultrason ile daha iyi değerlendirilir.
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Tendonların ve çevresindeki dokuların daha detaylı bir şekilde görüntülenmesini sağlar. Özellikle kompleks tendon yaralanmalarında ve diğer görüntüleme yöntemleriyle netlik elde edilemeyen durumlarda MR tercih edilir.
Tendon Yaralanması Tedavisi Nasıldır?
Tendon yaralanmalarının tedavisi, yaralanmanın şiddetine ve yerine göre değişir. Genellikle cerrahi müdahale gereklidir.
- Cerrahi Tedavi:
- Tendon Tamirleri: Mikrocerrahi teknikleriyle kesilen veya yırtılan tendon uçları birleştirilir.
- Tendon Transferleri: Hasarlı tendonun işlevini başka bir tendonla değiştirmek için yapılan bir işlemdir.
- Tendon Greftleri: Büyük tendon eksikliklerinde, vücudun başka bir bölgesinden alınan tendon dokusu kullanılarak eksiklik tamamlanır.
- Cerrahi Sonrası:
- Atel veya alçı: Ameliyat sonrası elin hareketsiz kalmasını sağlamak için atel veya alçı uygulanır.
- Fizik tedavi: Hareket kabiliyetini geri kazanmak ve kas gücünü artırmak için fizik tedavi programı uygulanır.
Tendon Yaralanması İyileşme Süreci
Tendon iyileşmesi oldukça uzun ve sabırlı bir süreçtir. İyileşme süresi, yaralanmanın şiddeti, hastanın yaşı ve genel sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Dikkat edilmesi gereken noktalar arasında
- Erken teşhis ve tedavi: Tendon yaralanmaları ne kadar erken teşhis edilir ve tedavi edilirse, iyileşme o kadar başarılı olur.
- Fizik tedaviye uyum: Fizik tedavi programına düzenli olarak katılmak, iyileşme sürecinin hızlanması için çok önemlidir.
- Sabır: Tendon iyileşmesi uzun sürebilir. Sabırlı olmak ve doktorunuzun talimatlarına uymak önemlidir.
Elde tendon yaralanması yaşayan kişiler için, günlük yaşam aktivitelerinde bazı değişiklikler yapmak gerekebilir. Bu değişiklikler, iyileşme sürecini hızlandırabilir ve komplikasyon riskini azaltabilir.